Çağdaş hal sebebiyle bekara ev vermeyen kişilere karşı yönetimsel yaptırım uygulanıyor. Mevzuyla ilgili konuşan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Muharrem Kılıç, ayrımcılık yapanlara 90’ar bin TL para cezası verildiğini söylemiş oldu.
DHA
Bazı ev sahipleri, bekar vatandaşlara konutlarını kiralamaya yanaşmıyor.
Evli çiftleri daha oldukça yeğleyen ev sahiplerinin bu tutumu yüzünden bekarlar ev bulmakta zorlanıyor.
Meydana gelen bu soruna ev sahiplerinin yanı sıra bazı emlakçılar ve internet sayfaları de çanak tutuyor.
Bekar vatandaşları mağdur eden durumla ilgili Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK)’ten bir izahat geldi.
TİHEK Başkanı Muharrem Kılıç, kurumun cinsiyet, siyasal görüş, engellik durumu ve uygar hal benzer biçimde çeşitli ayrımcılık mevzularındaki emekleri ile ilgili konuştu.
Kılıç, 3 temel alanda vazife yaptıklarını belirterek, “Birincisi, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, ikincisi, bir eşitlik kurumu olarak ayrımcılıkla savaşım edilmesi, üçüncüsü ulusal önleme görevimiz. Kısaca hapishaneler, özgürlüğünden yoksun bırakılmış kişilerin tutuldukları bölgeler, gene koruma altında tutulan kişilerin bulundukları bölgelere haberli habersiz ziyaretler yapıyoruz. Denetim mekanizması olarak vazife yapıyoruz. Bilhassa insan hakları alanında herhangi bir bireysel müracaat almıyoruz; fakat resen araştırma yetkimiz var. Hak ihlallerine ilişkin herhangi bir gözlemimiz üstüne, hak ihlallerini inceliyoruz. Tematik raporlar yayımlıyoruz. Her yıl hem Cumhurbaşkanlığı hem de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne senelik insan hakları raporumuzu sunuyoruz” diye konuştu.
“Başvuruları inceliyor karara bağlıyoruz”
Ayrımcılıkla savaşım noktasında, cinsiyet, ırk, renk, din, dil, etnik köken, uygar hal, servet, engellilik benzer biçimde temellerde başvuruları kabul ettiklerini aktaran Muharrem Kılıç, “Karar organı alarak bu noktadaki ayrımcılık başvurularını inceliyor, karara bağlıyoruz. Bu aşamada yaptırım yetkimiz var. Hem gerçek kişilere hem kamu tüzel kişilerine hem hususi hukuk tüzel kişilere herhangi bir ayrımcılık üstüne meydana getirilen başvuruda, ihlal sonucu verirsek 90 bin liraya kadar para cezası verme yetkimiz söz mevzusu” dedi.
“Öğrencilerden uygar hal temelinde, gene ayrımcılık kapsamında meydana getirilen başvurular oluyor”
Kılıç, TİHEK’e çoğunlukla meydana getirilen başvurulara ilişkin şu detayları paylaştı:
“Ağırlıklı olarak cinsiyet, siyasal görüş, engelli, uygar hal temelinde ayrımcılıklar olmak suretiyle birçok mevzuda müracaat oluyor. Kurumumuza geçen yıl 2 bin 22 müracaat gerçekleşti. Çağdaş hal temelinde ayrımcılık açısından baktığımızda, kira ülkemizin gündeminde de içeriyor. Ev sahiplerinin ya da emlakçıların, aracı kurumların, hatta kiralama ilanlarının yapıldığı web sayfasının yönetimsel mali sorumluluğuna karar verebiliyor kurumumuz eğer ihlal var ise. Bu iyi mi ortaya çıkıyor? Örnek olarak kişiye bekar olduğundan evini kiralamak istemiyor ev sahibi. Iyelik hakkı, korunan temel haklardan bir tanesi. Kanunumuzda ve internasyonal sözleşmelerde de yer almış olduğu suretiyle ayrımcılığın yapılmaması gerekiyor. Bu doğrultuda eşitlik ilkesi çerçevesinde kişinin ister uygar hal temelinde, ister zenginliği, serveti temelinde, ister engellilik temelinde bu hizmetin sunulmaması üstüne biz yönetimsel yaptırım uygulayabiliyoruz. Örnek olarak öğrencilerden uygar hal temelinde, gene ayrımcılık kapsamında meydana getirilen başvurular oluyor. Bu aşamada vermiş olduğumuz çokça karar var. Buna ilişkin ihlal kararlarımız söz mevzusu. Bilhassa bu kiralamaların yapıldığı web sayfalarında da kimi vakit ayrımcılık ifadeleri yer alabiliyor. Onlara ilişkin de bu talimatı tatbik eden emlakçılara da yönetimsel yaptırım uyguluyoruz.”
Kılıç, 6 Şubat’taki zelzele felaketinin peşinden kiralama ile ilgili kuruma gelen ayrımcılık başvurularının, ikinci sırada yer aldığını belirterek, meydana getirilen denetim ve raporlamalara ilişkin detayları paylaştı.
Bekara ev vermeyenlere ceza
“Depremzedelere evin kiralanmaması benzer biçimde şikayetler aldık”
Kılıç, “Bu aşamada yönetimsel para cezası veriyoruz. Zelzele sonrasında artan nüfus hareketliliğinden dolayı, bilhassa bazı büyük kentlerimizde kiralama ve barınma hakkı mevzusunda ciddi anlamda sorunlarla karşılaştık. Depremzedelere yönelik olarak bazı şikayetler aldık. Depremzedelere evin kiralanmaması benzer biçimde ev sahipleri tarafınca. Buna ilişkin bir raporlama yaptık” açıklamasında bulunmuş oldu.
“Ev sahiplerinin, ilanlarda bir ekip ayrımcı tutumları söz mevzusu oluyor”
Kılıç, kira ilanları mevzusunda hizmet sunan web sayfalarını da takip ettiklerini belirterek, “Ev sahiplerinin, ilanlarda bir ekip ayrımcı tutumları söz mevzusu oluyor. Herhangi bir müracaat olmadan da resen araştırma yetkimiz bulunduğunu için onu harekete geçiriyoruz. Herhangi bir ilana tanıklık ettiğimizde ya da medya kuruluşlarına düştüğünde buna ilişkin resen incelemeyle ilgili şahsa yaptırım uyguluyoruz. Bu aşamada ayrımcılık tatbik eden kişiye, ev sahibine, emlakçıya olabilir. Emlakçının yükümlülüğü de şöyleki ortaya çıkıyor. Bizim kanunumuzda ayrımcılık talimatına uymak, ayrımcılık emirini yerine getirmek de yaptırımla cezalandırılıyor. Emlakçıların da bu aşamada sorumluluğu var. Tüm emlakçılar odalarıyla beraber, emlakçılara ayrımcılık yapmamaları eşitlilik hukukuna uygun davranmaları mevzusunda bir eğitim semineri yaptığımızı söyleyebilirim” diye konuştu.
“Bu senenin değerleme oranına nazaran 90’ar bin TL civarında bir para cezası verdik”
Kılıç, uygar hal temelinde ayrımcılık meydana getiren ev sahibi, web sayfası hizmeti sunan kuruluşa ve emlakçıya en üst derecede ceza verdiklerini belirterek, “Bilhassa vermiş olduğumuz yaptırımlardan bir tanesi; hem mülk sahibine, hem emlakçıya ayrımcılık emirini uyguladığı için hem de ilgili web sayfasının hizmetini sunan kuruluşa en üst düzeyden yönetimsel yaptırım cezası uyguladık. Bu senenin değerleme oranına nazaran 90’ar bin TL civarında bir para cezası verdik. Para cezasını vermemizin sebebi, ihlalin ortaya çıkması. Kişinin bekar olmasından dolayı, uygar halinden dolayı ev kiralayamamasından dolayı, bu evin yalnız evli olanlara verileceği, bekar olanlara kiralanmayacağına ilişkin beyanlar üstüne ilgili başvuranın şikayeti doğrultusunda vermiş olduğumuz bir kararmış oldu. Bu tutum ve tavrın ayrımcılık yasağı ihlali bulunduğunu tespit etmiş oluyoruz. Bu doğrultuda karar veriyoruz” dedi.
Bekara ev vermeyenlere ceza
“Kira artışlarına ilişkin raporlama yaptık”
Zelzele felaketinin peşinden bölgede hazırlanan rapora değinen Kılıç, “Zelzele sonrasında ortaya çıkan kira artışlarına da bağlı halde, barınma hakkı bağlamında konut kira artışlarına ilişkin tematik bir raporlama yaptık. Yalnız insan hakları çerçevesinde barınma hakkına ilişkin tespitler değil, bununla beraber bilhassa toplumun dezavantajlı ya da kırılgan kesimlerine ilişkin ortaya çıkabilecek hak ihlallerini dikkate aldığımız bir rapor oldu. İlk planda temel mesele burada kişilerin geçici de olsa barınma hakkına ilişkin, sıhhatli bir konuta erişim noktasında kısıtların ortadan kaldırılabilmesi adına tespitlerimiz oldu. Zelzele sonrasında ortaya çıkan veri ve bilgiler doğrultusunda fahiş kira artışlarının, barınma hakkını zedelediğine ve bilhassa servet temelinde daha o kadar da uygar hal temelinde ayrımcılıkların ortaya çıktığına ilişkin tespitlerimizi bu raporda ifade etmiş olduk” ifadelerini kullandı.
TİHEK Başkanı Kılıç, 2023 senesinde kuruma müracaat sayısının ise 1635 bulunduğunu, başvuruların ağırlıklı olarak mahkumlardan geldiğini söylemiş oldu.
