Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, BM İklim Değişikliği 29. Taraflar Konferansı (COP29) kapsamında, Bakü Olimpiyat Stadyumu’nda Türkiye’nin İklim Yol Haritası’nı deklare etti.
Küresel çapta somut adımlar atılması beklentisinin en yüksek olduğu COP toplantılarından birinin gerçekleştirildiğini belirten Bakan Kurum, Türkiye olarak bu yılki gündemin direkt doğruya finans kaynaklarına erişim olmasının, finansa erişemeyen ülkeler için oldukca tehlikeli sonuç önemde bulunduğunu düşündüklerini dile getirdi.
İklim finansmanın kesintisiz şekilde sunulmasının, sera gazı emisyonlarının azaltılmasına ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamaya destek olacağını bildiren Kurum, “Bundan dolayı iklim finansmanına erişimin kolaylaştırılması daha adil bir dünya için şarttır. Türkiye olarak her platformda COP29’u, iklim finansmanında bir dönüm noktası olarak gördüğümüzü ifade ediyoruz.” diye konuştu.
Kurum, Dünya Meteoroloji Örgütü verilerine gore son 50 yılda hava, iklim yada su ile bağlantılı 11 binden fazla afet yaşandığını, 2 milyonun üstünde can kaybı, 4,5 trilyon dolarlık ekonomik yitik bulunduğunu beyan etti.
Türkiye’nin, bu gerçeklere hiçbir vakit sessiz kalmadığını, eylemsiz bir tutum içinde olmadığını dile getiren Kurum, “Binlerce senelik birikiminden de güç alarak, tüm kurumlarıyla beraber, insanlık için, ortak evimiz dünya için var gücüyle iş yapmaktadır. Türkiye, her gayretini, bizlere emanet olan dünyanın sağlığı ve insanlığın iyiliği için tasarlamakta ve uygulamaktadır.” dedi.
“EMİSYONLARIN ÇOĞUNUN KAYNAKLANDIĞI ENERJİ SEKTÖRÜNDE İDDİALI HEDEFLER ORTAYA KOYDUK”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dünyaya duyuru etmiş olduğu, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefinin bu kararlılığın en yüksek belgesi ve tezahürü bulunduğunu belirten Kurum, şunları kaydetti:
“İşte hazırlamış olduğumuz uzun dönem stratejimizi, bir başka deyişle, yol haritamızı da bu kararlılığa uygun olarak en saydam ve katılımcı süreçleri işleterek ortaya koyduk. Uzun Dönemli İklim Stratejimizin hazırlık sürecini, ortalama 2 yıl süresince kamu ve {özel sektör} ile sivil cemiyet temsilcilerinin katkılarıyla yürüttük. Stratejimizi toplam 18 sektörde 89 strateji ile hazırladık ve 3 temel sacayağı üstüne bina ettik. Bu 3 temel sacayağı, ‘azaltım, uyum ve yatay kesen mevzular’ adını verdiğimiz her iki başlığın ortak noktalarından müteşekkildir.
Bu yılki emisyon miktarlarımıza baktığımızda, emisyon oranımızın yüzde 72’sinin enerji sektöründen, yüzde 13’ünün ziraat, kalan yüzde 3’ünün ise atık sektöründen kaynaklandığını görüyoruz. Bundan dolayı de Uzun Dönemli İklim Stratejisi Azaltım Hedeflerimiz Kapsamında emisyonların çoğunun kaynaklandığı enerji sektöründe iddialı hedefler ortaya koyduk.”
Türkiye’nin toplam kurulu güç içinde yenilenebilir enerji payını yüzde 59’a yükselttiğini, bu alanda Avrupa’da 5’inci, dünyada 11’inci sırada yer aldığını bildiren Kurum, “Birincil enerjide yenilenebilir enerjinin payını yüzde 50’ye, nükleer enerjinin payını ise yüzde 30’a çıkarmayı planlıyoruz. Böylece ulusal çapta kullanacağımız enerjinin ortalama yüzde 80’inini karbonsuz hale getireceğiz.” dedi.
Endüstri sektöründe 2053’e kadar çimentoda yüzde 93, demir-çelikte yüzde 99, alüminyumda yüzde 75 emisyon azaltımı öngördüklerini dile getiren Kurum, binalar sektöründe, 2053’te emisyonları sıfıra yaklaştırmış olacaklarını, bu alanda toplam 2 milyar ton karbondioksit eşdeğeri emisyon salımını engelleyeceklerini söylemiş oldu.
“2035’E ELEKTRİKLİ ARAÇ YERLİLİK ORANI YÜZDE 75’E ÇIKARILACAK”
Bakan Kurum, ulaştırma sektöründe 2053’e kadar 7 bin kilometre yüksek süratli tren ve süratli tren hattı inşa ederek, temiz ulaşım olan demir yollarının lojistikteki payını yüzde 5’ten yüzde 22’ye çıkaracaklarını, 2035’e kadar elektrikli vasıta sayısını 4,2 milyona ulaştıracaklarını, bu sayede elektrikli vasıta yerlilik oranını da yüzde 75’e çıkaracaklarını belirterek, bu çalışmalarla kara yolu ulaşımı kaynaklı sera gazı emisyonlarını olabildiğince azaltacaklarını altını çizdi.
Atık sektöründe sıfır atık prensibiyle hareket edeceklerini özetleyen Kurum, şu şekilde devam etti:
“Seneler içinde aşamalı olarak, atıkların tertipli depolama sahalarına gönderilmesine son vereceğiz. Atıkta, geri kazanım oranımızı yüzde 70’e çıkaracağız. Depozito Yönetim Sistemimizin makine ve altyapı kurulumunu, 2025 yılı sonuna kadar meydana getirecek, ülke genelinde uygulamaya geçeceğiz. Metan emisyonlarının azaltılmasına mühim bir katkı sunmuş olacağız. Ziraat sektöründe ziraat topraklarımızın minimum yüzde 10’unda organik ziraat yapacağız. Hayvancılıkta yem rasyonuyla yem türünü optimize edeceğiz. Biyogaz tesislerini yaygınlaştıracak, karbondioksit dışı emisyonlarını azaltacak ve en önemlisi besin güvenliğimizi koruyacağız. Ormancılık sektöründe ormanlarda koruma emekleri yürütülmesi ve gene millet bahçelerinin, yeşil alanların ve yeşil koridorların arttırılması kanalıyla yutak alan kapasitemizi arttıracağız.”
“TARIMSAL SULAMA VERİMLİLİĞİMİZİ ARTTIRACAĞIZ”
Murat Kurum, üstünde çalışmış oldukları 3 kilometre çözünürlüğünde olan projeksiyon modelleri yardımıyla 11 değişik sektöre dair risk analizi yürüteceklerini belirterek, bu sektörlere dair 37 stratejiyi şimdiden belirlediklerini söylemiş oldu.
Bu stratejilerle şehirlerde su yitik ve kaçaklarını azaltacaklarını bildiren Kurum, “Tarımsal sulama verimliliğimizi arttıracak, akıllı su yönetim sistemlerini hayata geçireceğiz. Havza yönetim planlarımızı titizlikle uygulayacağız. Biyolojik çeşitliliği koruyacağız. Sürdürülebilir orman yönetimi, çölleşmeyle savaşım, şehirlerimizde iklim dirençli yapı standartlarının geliştirilmesi benzer biçimde uygulamaları çeşitlendireceğiz.” diye konuştu.
Kurum, organik ziraat uygulamaları, işlemesiz ziraat ve yağmur hasadı benzer biçimde uygulamaları Türkiye’nin her yerinde yaygınlaştıracaklarını, sürdürülebilir gezim programları ve kültürel miras alanlarının koruma altına alınmasına dair adımları kararlılıkla atacaklarını, sıhhat seyretme sistemlerini kuracaklarını, erken uyarı ve müdahale mekanizmalarını güçlendireceklerini altını çizdi.
Uzun dönemli iklim stratejisinde hem azaltım hem de uyum politikalarını ilgilendiren ortak mevzuları, Yatay Kesen Mevzular başlığı altında belirlediklerini, yenilikçi teknolojileri destekleyerek kapsamlı adımlar attıklarını belirten Kurum, şu şekilde konuştu:
“Bu çerçevede, hidrojen teknolojileri karbon soruşturma, kullanma ve depolama teknolojileri; akıllı kent ve akıllı ziraat teknolojilerine dair yaklaşımlarımızı strateji belgemize en kapsamlı şekilde yansıttık. Adil geçiş politikalarıyla, yeni iş imkanları ve beceri geliştirme programları da hedeflerimiz içinde. İklim kanunumuzun bu yıl içinde, Gazi Meclisimizde kanunlaşarak yürürlüğe girmesini bekliyoruz. Bu kanunla beraber yeşil dönüşümü hızlandıracağız. 2026’da Avrupa Birliğinde yürürlüğe girecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasına rağmen, dış ticarette rekabet gücümüzü çoğaltmak için karbon fiyatlandırma ve Emisyon Tecim Sistemimizi hızlıca hayata geçireceğiz. Yeşil yatırımlar için finansman mekanizmalarını geliştirecek, ‘ulusal yeşil taksonomi yönetmeliğimizi’ de 2025’te çıkaracağız.”
TÜRKİYE’NİN COP31 BAŞKANLIĞINA ADAYLIĞI
İklim değişikliğine karşı dünyanın en kırılgan kesimlerinin 6 milyardan fazla insana ev sahipliği icra eden Akdeniz, Asya-Pasifik ve Afrika İklim bölgeleri bulunduğunu ifade eden Kurum, Türkiye’nin de endüstri devrimi öncesine gore 1,5 dereceden daha çok yüzey ısı artışı yaşayan, dünyanın en tehlikeli göç rotalarından birine ev sahipliği icra eden Akdeniz İklim Havzası’nda yer aldığını söyledi.
Türkiye’nin iklim değişikliğinden negatif etkilenmekle beraber bu krizi fırsata dönüştürme becerisine de haiz olduğuna işaret eden Kurum, “Tecrübelerimizi aktarmak, her ülkenin tecrübesini de direkt kendilerinden almak için, iklim değişikliğiyle küresel mücadeleye en yüksek katkıyı sunmak için COP31 başkanlığını oldukca önemsiyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’nin COP31 başkanlığına dair adaylığını tüm dünyaya duyuru ettiğini anımsatan Kurum, şunları kaydetti:
“Türkiye, başkanlığı süresince gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler içinde iklim eylemini güçlendiren bir köprü olacaktır. İstisnasız tüm ülkeler için iklim adaletine uygun bir teknoloji akışını ve finans paylaşımını sonuna kadar destekleyecektir. İklim dirençli ve uyumlu şehir modelini geliştirme noktasında; en emin adımları atacaktır. Akdeniz-Afrika-Pasifik başta olmak suretiyle tüm dünyadaki kırılgan bölgelerin direncini artırma mevzusuna, tüm gücüyle odaklanacaktır. Bu kapsamda Türkiye’nin COP31 başkanlığında adil, sürdürülebilir, kapsayıcı ve saydam bir yaklaşımla hareket edeceğini ifade ediyor, tüm dostlarımızdan da desteklerini bekliyoruz.”
“TÜRKİYE ALINACAK KARARLAR DOĞRULTUSUNDA FİNANSA ERİŞİMİNİ DAHA DA ARTIRACAKTIR”
Bakan Kurum, konuşmalarının peşinden basın mensuplarının sorularını da yanıtladı.
Türkiye ve Azerbaycan içinde her alanda ortaklık yürüttüklerini belirten Kurum, iklim değişikliği ve çevre alanı başta olmak suretiyle Bakanlığı ilgilendiren mevzularda Azerbaycanlı mevkidaşlarıyla görüşme yaptıklarını söylemiş oldu.
Kurum, Türkiye’nin vakit içinde de fosil yakıtlardan çıkmış olacağını, emisyon üretmeyen enerji tesisine yönelik adımlar atacağını dile getirdi.
Türkiye’nin BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin EK-1 sıralamasında yer aldığını sadece bu listede olmaması icap ettiğini vurgulayan Kurum, “İklim değişikliğiyle savaşım ve emisyon azaltım noktasında adımlarımızı atıyoruz, atmaya devam edeceğiz. İklim finansmanına erişim noktasında Türkiye gelişmekte olan bir ülke olarak burada alınacak kararlar doğrultusunda finansa erişimini daha da artıracaktır.” dedi.
